Category: A very short introduction

สรุปหนังสือ Child Psychology จิตวิทยาเด็ก หนังสือที่จะทำให้คุณเข้าใจว่าแท้จริงแล้วทารกแรกเกิดนั้นฉลาดเฉลียวกว่าที่ผู้ใหญ่อย่างเราคิดมากเพียงใด เพราะเค้าสามารถเข้าใจเหตุผลความเชื่อมโยงได้ตั้งแต่ 3 เดือน ไปจนถึงสามารถแยกเสียงแม่ออกจากเสียงผู้หญิงอื่นตั้งแต่ยังอยู่ในครรภ์ด้วยซ้ำ ยังไม่นับอีกว่าทารกที่กำลังหัดเดินนั้นเป็นนักสู้มากกว่าผู้ใหญ่อย่าเราขนาดไหน เพราะเค้าล้มถึงชั่วโมงละ 17 ครั้งแล้วลุกขึ้นมาเดินต่ออย่างไม่ย่อท้อ แถมยังเดินเป็นระยะทางกว่า 700 เมตรในทุกๆชั่วโมงที่ตื่น ซึ่งรวมๆกันในหนึ่งวันเค้าเดินมากกว่า 5 กิโลเมตรด้วยซ้ำครับ มหัศจรรย์ของเด็กที่ผู้ใหญ่อย่างเราควรเรียนรู้

ถ้าใครที่ชอบอ่านแนวเศรษฐศาสตร์ ประวัติศาสตร์ การเมือง น่าจะคุ้นกับชื่อนี้ดี ผมเองก็คุ้นชื่อ เคนส์ มานานพอสมควรเวลาอ่านหนังสือเกี่ยวกับเศรษฐาสตร์ การเมือง เศรษฐกิจทีไร ก็ต้องเจอชื่อ เคนส์ คนนี้เป็นประจำ รู้แต่เพียงคร่าวๆว่า เคนส์ เป็นผู้สร้างแนวคิดทางเศรษฐศาสตร์ที่สำคัญเอาไว้ให้รัฐบาลหลายประเทศในโลกใช้เป็นแนวทางอยู่เรื่อยๆ โดยเฉพาะรัฐบาลอังกฤษ กับ อเมริกา เป็นหนังสือที่น่าจะเหมาะกับคนที่กำลังเรียนทางด้านเศรษฐศาสตร์ หรืออยู่ในแวดวงนี้มากกว่าคนทั่วไป

Karl Marx หรือ คาร์ล มาร์กซ ชื่อที่ใครบางคนน่าจะคุ้นหูหรือคุ้นตา และถ้าเคยอ่านพวกหนังสือประวัติศาสตร์การเมืองการปกครองมาบ้างก็ยิ่งน่าจะคุ้นขึ้นไปใหญ่ และยิ่งถ้าบอกว่า มาร์กซ คนนี้ คือหนึ่งในผู้ทำให้แนวคิดการปกครองแบบสังคมนิยมเป็นที่ถูกอกถูกใจบรรดาผู้นำประเทศทั้งหลาย ก็คงจะร้องอ๋อกันเลยทีเดียว สิ่งที่ผมเข้าใจมาก่อนหน้าจะอ่านหนังสือเล่มนี้คือ มาร์กซ คนนี้คือผู้ที่ก่อสร้างแนวคิดสังคมนิยมให้กับโลก แต่ความจริงแล้วสังคมนิยมมีมาก่อนเค้า แต่ มาร์กซ คนนี้ทำให้แนวคิดเรื่องสังคมนิยมเป็นที่ตราตรึงใจของบรรดาผู้นำประเทศ หรือผู้นำที่มาจากการปฏิวัติทั้งหลาย

เรื่องจริงเรื่องจีนที่ไม่เคยรู้ Modern China หรือ จีนสมัยใหม่ ที่กว่าจะมาเป็นจีนทุกวันนี้ จีนต้องผ่านอะไรมามากมาย ผ่านยุครุ่งเรืองด้วยใบชา ที่ทำเอาสหราชอาณาจักร หรืออังกฤษผู้ยิ่งใหญ่ในยุคอาณานิคมต้องทรุดมาแล้ว ด้วยการหาเงินมาซื้อใบชาไปดื่ม จนประเทศต้องเสียดุลการค้าให้จีนมหาศาล เลยต้องแก้ลำด้วยฝิ่น ขายฝิ่นให้คนจีนติด และจนกลับมาทำกำไรด้วยความขมขื่นของชาวจีน จนราชวงศ์ชิงล่มสลายสู่ผู้นำคนถัดไปชื่อ ซุน ยัดเซ็น ก้าวเข้าสู่ความเป็นชาตินิยมภายใต้ เจียง ไคเชก

เรื่องประวัติความเป็นมาการเมืองมนุษย์เริ่มต้นยุคการเมืองอย่างมีหลักมีฐาน ตั้งแต่สมัยกรีกโบราณ ที่ส่งต่อให้โรมัน จนศาสนาคริสเข้ามาเบียดโรมันให้เสื่อมไปจนยิ่งใหญ่กลายเป็นคริสตจักร สืบต่อจนมาเป็นรากฐานให้การเมืองปัจจุบันทุกวันนี้ การเมืองก็มีวัฏจักรของมัน เริ่มต้นจากกษัตริย์เสื่อมเป็นทรราชย์ แล้วยึดอำนาจโดยคณาธิปไตย แล้วก็ถูกประชาชนคนส่วนมากล้มล้างกลายเป็นประชาธิปไตย สุดท้ายประชาธิปไตยตกหลุมวนในอ่างจนเข้าสู่ยุคของกษัตริย์ นี่คือวัฏจักรธรรมชาติของการเมืองที่ถูกสังเกตุโดยนักปราชญ์ชาวกรีก เป็นหนังสือที่ได้มุมมองความรู้ไกล้ตัวที่น่าสนใจหลากเรื่อง ยิ่งอ่านประวัติศาสตร์ยิ่งทำให้เรารู้ว่า ทุกปัจจุบันของเรานั้นล้วนแต่ส่งต่อมาจากอดีตทั้งนั้น อย่างที่เค้าว่ากันว่าอดีตเป็นรากฐานของปัจจุบัน และส่งต่อไปถึงอนาคต อ่านเมื่อปี 2016

สารภาพตามตรงว่าเข้าใจได้ไม่ถึงครึ่งเล่มแต่ก็ได้แง่คิดมุมมองที่น่าสนใจไม่น้อย เช่น ศาสนาคริสนิกายโปเตสแตนท์เกิดมาในยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม เพื่อก้ามข้ามผ่านนิกายคาทอลิค ที่ให้คนยึดถือความพอเพียงมากกว่าการสะสมทรัพย์สิน แต่ให้เอาทรัพย์สินมาบริจาคให้คริสตจักรแทน แต่คนเริ่มรวยขึ้นก็อยากเก็บเอาทรัพย์สินไว้กับตัวเอง หรือสรุปได้ว่าเดิมที “รวยคือบาป” ครับ หรือแม้แต่ปัจจุบันรัฐชาติ หรือศาสนาไม่อาจปกครอง หรือมีอำนาจต่อผู้คนได้เท่าสมัยก่อน ในปัจจุบันที่คนเรามีเสรีภาพในการเลือกสิ่งต่างๆในชีวิตมากขึ้น ก็เป็นผลมาจากการปฏิวัติอุตสาหกรรมที่ทำให้เกิดส่วนเกินที่มากขึ้น ความขาดแคลนในวันนี้ไม่ใช่ความขาดแคลนในสิ่งพื้นฐานของชีวิตอีกต่อไป แต่เป็นความขาดแคลนในสิ่งที่จะเติมเต็มความต้องการหรือจิตวิญญาณของเรามากขึ้น สังคมวิทยามีความคล้ายจิตวิทยาพอสมควรในความคิดผม คิดว่าคงต้องกลับมาอ่านซ้ำอีกรอบเมื่อหนังสือเล่มที่ค้างไว้หมด (ค้างอ่านอยู่

เริ่มด้วยคำถามที่ว่า Neoliberalism หรือ เสรีนิยมใหม่ คืออะไร ? ..เสรีนิยมใหม่ คือหลักการอุดมคติที่เชื่อว่า “ตลาดกำกับดูแลตัวเอง” เป็นเครื่องจักรที่ให้ปัจเจกชนแสวงหาความมั่นคั่งอย่างมีเหตุผล หรือจะเรียกได้ว่าต้นกำเนิดของมันน่าจะมาจาก “นักเสรีนิยมคลาสสิก” อย่าง Adam Smith และ David Ricardo ที่ต่อต้านลัทธิพาณิชยนิยม (Mercantisim)

เป็นส่วนหนึ่งของสิทธิมนุษยชน #HumanRights ที่ว่าด้วยมนุษย์เราล้วนเท่าเทียมกันและมีเสรีภาพที่จะทำอะไรก็ได้ตราบที่ไม่ไปรบกวนเสรีภาพของผู้อื่น และการพูดก็เป็นอีกหนึ่งประเด็นสำคัญที่เป็นนามธรรมว่าเส้นแบ่ง หรือขอบเขตของเสรีภาพในการพูดที่เหมาะสมนั้นควรอยู่ที่ไหน . ทำไมเสรีภาพในการพูดถึงสำคัญ? . เพราะในโลกประชาธิปไตย การเปิดโอกาสให้ผู้คนต่างแสดงความคิดเห็นได้อย่างไม่ปิดกั้นนั้นทำให้เกิดโอกาสในการพัฒนาความคิดนั้นให้ดียิ่งขึ้น หรือไม่ก็เป็นการลบล้างความคิดที่ไม่ดีหรือแข็งแรงพอให้ล้มหายตายจากไป . เสรีภาพในการพูดทำให้เกิดการโต้แย้ง ถกเถียง ลับคม พัฒนา ทำให้ความคิดของผู้พูดนั้นต้องวิวัฒนาการเพื่อให้สามารถพิสูจน์ได้ว่าความคิดนั้นดีพอที่จะอยู่รอดได้ . ผู้ที่ยึดถือเสรีภาพในการพูดที่ยิ่งใหญ่และเป็นตำนานของโลกมากที่สุดคงหนีไม่พ้น #โสกราตีส

หนังสือเล่มนี้เริ่มต้นที่คำถามว่า “โลกาภิวัตน์” คืออะไร? การเจริญขึ้นของสังคม? การพัฒนาขึ้นของเทคโนโลยี? หรืออะไรคือโลกาภิวัตน์.. ..โลกาภิวัตน์หมายถึงกระบวนการเปลี่ยนแปลงทางสังคมในระดับโลกได้หรือไม่ น่าจะได้ งั้นคำถามต่อไปคือแล้วโลกาภิวัตน์เกิดขึ้นตั้งแต่เมื่อไหร่? ในยุคอินเตอร์เนตใช่หรือไม่? หรือช่วงเวลาไหนที่เกิดนิยามความเป็น “โลกาภิวัตน์” ขึ้น? ..ถ้าเราค่อยๆย้อนกลับไปเสมือนเลื่อนลงไล่ดู Facebook Timeline ก็จะเห็น Social Media ที่เชื่อมคนทั้งโลกให้เข้าไกล้กันได้มากขึ้น

หลังจากที่ดองหนังสือซีรีส์ A Very Short introduction มานาน ก็ถึงคราวไล่อ่านเรียงตามเรื่องซักที จากปรัชญาการเมืองที่มีเกริ่นเรื่องสิทธิมนุษยชน ก็เลยถึงเวลาหยิบหนังสือสิทธิมนุษยชนความรู้ฉบับพกพาเล่มนี้มาอ่านซักที ถ้าให้สรุปสั้นๆหลังอ่านจบว่าสิทธิมนุษยชนคืออะไร ก็คงบอกได้ว่าคือแนวคิดที่ไม่แบ่งชายแยกหญิง ไม่แบ่งขาวแยกดำ ไม่แบ่งเชื้อชาติแยกคนกลุ่มน้อย ไม่แบ่งศาสนาแยกความเชื่อ ไม่แบ่งรวยแยกจน คือหลักแนวคิดที่ว่าทุกคนที่เกิดมาเป็นมนุษย์ล้วนมีสิทธิเยี่ยงมนุษย์หนึ่งคนเท่ากันถ้วนหน้า สิทธิมนุษยชนเลยเป็นเรื่องที่ไม่มีวันจบ ไม่มีกฏิกาเส้นกำหนดแน่นอน ไม่มีขาวดำชัดเจน หลายประเด็นล้วนเป็นสีเทาๆ