Category: Biology

สรุปหนังสือ 500 ล้านปีของความรัก เล่ม 2 ว่าด้วยเรื่องของวิทยาศาสตร์ของอารมณ์ความรักและความเกลียดชัง ถ้าใครเคยอ่าน 500 ล้านปีของความรักเล่มแรกแล้วจะรู้ว่ามันสนุกมาก มากจนไม่น่าเชื่อว่าหนังสือเล่มที่ดูใหญ่ๆ หนาๆ จะอ่านจบได้เร็วมากกว่าที่คิดไว้ตอนจะหยิบอ่าน เล่มที่สองนี้ก็เหมือนภาคต่อของเล่มแรก แต่ถ้าใครยังไม่เคยอ่านเล่มแรกผมก็คิดว่าคุณสามารถเริ่มอ่านจากเล่มสองแล้วค่อยย้อนกลับไปอ่านเล่มแรกตอนที่อ่านเล่มนี้จบก็ได้ครับ หนังสือเล่มนี้ทำให้เราเข้าใจประวัติศาสต์ที่มาที่ไปของมนุษย์ ที่สามารถหาคำมาอธิบายได้ว่าทำไมมนุษย์เราถึงชอบนินทา ทำไมมนุษย์เราถึงชอบดูกีฬา หรือแม้กระทั่งทำไมมนุษย์เราบางคนถึงเจ้าชู้ได้มากกว่าปกติ หรือแม้แต่เรื่องที่ดูเป็นเหตุและผลอย่างศีลธรรมในมนุษย์เรานั้นแท้จริงแล้วก็เป็นเรื่องของพันธุกรรมที่ไม่ต้องมีใครมาสอนว่าอะไรถูกหรือผิด แต่มนุษย์เราก็สามารถเข้าใจถูกหรือผิดได้เองตั้งแต่ยังเป็นทารกครับ

สรุปหนังสือ Saladin หรือ ซอลลาฮุดดีน เล่มนี้ทำให้รู้ว่าเบื้องหลังของสงครามครูเสดในประวัติศาสตร์ที่ถูกเอามายำทำเป็นหนังฮอลลีวูดมากมายหลายเรื่องนั้นมีประวัติศาสตร์จริงๆ เป็นอย่างไร และที่มาที่ไปของกษัตริย์ผู้เที่ยงธรรมจนโลกตะวันตกยังต้องเคารพนับถืออย่าง ซาลาดิน หรือ Saladin หรือ ซอลาฮุดดีน นั้นมีเรื่องราวความเป็นมาอย่างไรครับ ก่อนอื่นต้องบอกว่าหนังสือเล่มนี้อ่านง่าย สนุก แต่ไม่รู้ว่าทำไมถึงกลับเขียนสรุปได้ยาก แต่ก็จะลองพยายามดูแล้วกันครับ ต้องบอกว่าสงครามครูเสดนั้นเป็นเรื่องของการแย่งชิงเมืองศักดิ์สิทธิ์อย่างเยรูซาเลม ที่ดันเป็นเมืองที่มีสถานที่สำคัญของสองศาสนาหลักของโลกอย่างคริสเตียน และมุสลิม

สรุปหนังสือ 500 ล้านปีของความรัก เล่มนี้ บอกให้รู้ว่าพฤติกรรมทุกอย่างของมนุษย์เรา รวมถึงสัตว์ต่างๆนั้นเกิดขึ้นมาอย่างมีเหตุและผลอย่างที่สุด แม้ว่าจะในเรื่องไร้สาระอย่างที่สุดของมนุษย์ว่าทำไมผู้ชายแค่มองหน้ากันต้องมีเรื่องนั้นล้วนแล้วแต่มีที่มาที่ไปอย่างสมเหตุสมผลทั้งสิ้น แต่ที่วันนี้มันช่างดูไม่สมเหตุสมผลเลยก็เพราะสังคมเรามีวิวัฒนาการไปเร็วกว่าที่พันธุกรรมทางลักษณะนิสัยและสมองของเราจะพัฒนาตามได้ทัน เพราะเมื่อไม่กี่หมื่นหรือแสนปีก่อนเรายังเป็นแค่มนุษย์เร่ร่อนอยู่เป็นเผ่าเล็กๆ แต่มาวันนี้เรากลับใช้ชีวิตอยู่ในสังคมที่มีความสลับซับซ้อน ทำให้หลายสิ่งในตัวเรารวมถึงนิสัยและอารมณ์นั้นช่างไม่มีเหตุมีผลเอาเสียเลย หนังสือเล่มนี้ของ นพ.ชัชพล เกียรติขจรธาดา เป็นหนังสือที่เล่าประวัติศาสตร์น่าทึ่งย้อนหลังได้ไกลถึง 500,000,000 ปี ด้วยการสังเกตความไม่สมเหตุสมผลของพฤติกรรมเราทุกคนในวันนี้นี่แหละครับ หนังสือ 500

สรุปหนังสือ เรื่องเล่าจากร่างกาย เล่มนี้ เป็นหนังสือที่ผมดองไว้นานมาก มากจนไม่คิดว่าจะได้หยิบขึ้นมาอ่านอีกครั้ง ด้วยเล่มที่ดูใหญ่โตกว่าปกติ แถมความหนาก็ไม่น้อย ทำให้แอบกลัวๆว่า “อย่างเราอ่านแล้วจะเข้าใจมั้ยนะ?” แต่ต้องบอกว่าที่ผมเปลี่ยนความคิดนี้ไปเพราะเล่มก่อนหน้าที่ผมอ่านคือ สงครามที่ไม่มีวันชนะ ของผู้เขียนคนเดียวกัน โดย นพ. ชัชพล เกียรติขจรธาดา ที่น่าจะเขียนหนังสือขายดีจนเปิดสำนักพิมพ์ของตัวเองได้ ขอคาราวะตรงนี้เลยครับ ไม่น่าเชื่อก็ต้องเชื่อว่าคุณหมอท่านนี้สามารถเขียนหนังสือเล่าเรื่องได้อย่างสนุกมาก มากจนคิดว่าถ้าคุณหมอมาเป็นครีเอทีฟโฆษณาคงสามารถสร้างผลงานที่เป็นที่จดจำได้มากมายแน่ๆ เพราะสามารถเปลี่ยนเรื่องยากให้กลายเป็นง่าย

สรุปหนังสือ สงครามที่ไม่มีวันชนะ ของ นพ.ชัชพล เกียรติขจรธาดา เล่มนี้ น่าจะนิยามให้หนังสือเล่มนี้เป็นหนังสือประวัติศาสตร์อ่านสนุกอีกเล่ม เพราะนี่คือหนังสือประวัติศาสตร์ของการแพทย์ และเชื้อโรค ที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับเราทุกคนบนโลกครับ หนังสือเล่มนี้ค่อยๆไล่เรื่องราวของการแพทย์ที่พยายามต่อสู้กับเชื้อโรค หรือความเจ็บไข้ได้ป่วยของมนุษยชาติมายาวนานมาก ตั้งแต่สมัยโบราณที่เจ็บป่วยที่ก็ต้องเข้าวัดวิหารไปนอนฝัน แล้วเอาฝันนั้นมาเล่าให้นักบวชฟัง จากนั้นนักบวชก็จะตีความให้ว่าเราป่วยเพราะไปขัดใจเทพเจ้าองค์ไหน จากนั้นก็ไปแก้บนให้เรียบร้อยซะแล้วจะหายป่วย แต่ถ้าไปแก้บนตามคำแนะนำแล้วไม่หาย ก็ถือซะว่าเทพเจ้าท่านโกรธแค้นอาฆาตมาก ก็จบกันไปง่ายๆเท่านี้แหละครับ การแพทย์ในยุคโบราณนั้นไม่ได้มองว่าการเจ็บป่วยที่เกิดขึ้นกับเรานั้นเกิดจากความผิดปกติภายใน

กว่าจะวิวัฒนาการมาเป็นมนุษย์ที่สามารถเล่นเฟซและอ่านโพสนี้ได้เข้าใจในวันนี้ เราต้องผ่านอะไรมาบ้าง กับ 20 คำถามสำคัญค่อยๆลำดับวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตโดยเฉพาะมนุษย์เราตั้งแต่กว่าจะแยกออกจากลิง หรือกว่าจะเริ่มเดินสองขา หรือกว่าจะเริ่มมีไหวพริบ หรือกว่าจะเริ่มมีภาษา หรือกว่าจะเริ่มสื่อสารกันได้ หรือกว่าจะสร้างสังคม หรือจนกว่าจะมีมือถือสมาร์ทโฟนอยู่ในมือทุกวันนี้ ทั้งหมดนั้นอยู่ในหนังสือเล่มนี้ให้เราได้เห็น “วิวัฒนาการ” ของมนุษย์ 1. วิวัฒนาการคืออะไร? คือการเปลี่ยนโมเลกุลเดี่ยวๆของธาตุพื้นฐานที่ไร้ชีวิตรวมตัวกันกลายเป็นสิ่งมีชีวิตพื้นฐานเซลล์เดียวแบบง่ายๆจำพวกสาหร่าย จนขยับขยายกลายเป็นสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์หรือพวกพืชพื้นฐาน จากสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์กลายเป็นสิ่งมีชีวิตที่ซับซ้อนขึ้น จนกลายเป็นสัตว์น้ำบ้างก็พืชที่ซับซ้อนขึ้น

จากเพจเฟซบุ๊คสุดกี๊ค สู่หนังสือ Pop Science สุดซี้ด ใครจะคิดว่าเรื่องเซ็กส์กับสัตว์นั้นจะแปลกประหลาดเกินจินตนาการได้ถ้าไม่ได้ลองอ่านหนังสือเล่มนี้ หรือไม่ได้รู้จักเพจ “สัตว์โลกสัปดน” ที่คนเขียนสร้างเพจไว้ ใครบ้างจะรู้ว่าการกำหนดเพศนั้นไม่ได้มาจากแค่โครโมโซมเหมือนมนุษย์เท่านั้น แต่ในสัตว์หลายจำพวกเช่น จรเข้ สามารถกำหนดเพศของลูกที่กำลังจะฟักออกมาจากไข่ด้วยอุณหภูมิ! ใช่ครับ แค่อุณหภูมิก็สามารถเลือกเพศได้แล้ว ถ้าอยากได้จรเข้เพศผู้ก็ต้องให้อยู่ในอุณหภูมิช่วง 30 องศาเซลเซียล แต่ถ้าอยากได้เพศเมียก็ต้องให้ร้อนขึ้นอีกหน่อยเป็นช่วง 32-34

ครั้งนี้ผมขอเริ่มด้วยการหยิบปกหลังหนังสือขึ้นมาเขียนนะครับ ทำไมเราถึงแพ้ท้องทำไมถึงจึงมีไข้ทำไมไข้มาลาเรียทำให้เรานอนซม แต่ไข้หวัดทำให้เราไอและจามทำไมไฟฉายย่อส่วนเป็นจริงไม่ได้ทำไมคนเมืองร้อนจึงชอบกินอาหารเผ็ดกำเนิดการหายใจด้วยออกซิเจนทำไมปลวกต้องสร้างจอมปลวกใหญ่ทำไมเราต้องกินทำไมทารกหัวใจจึงเต้นเร็วกว่าผู้ใหญ่ทำไมเรากินอาหารสามมื้อต่อวัน แต่งูเหลือมกินวันละหนึ่งมื้อต่อเดือนหูช้างและอัณฑะคนคล้ายกันตรงไหนทำไมอัณฑะจึงหดเล็กเมื่อเราโกรธทำไมนกฟลามิงโกยืนขาเดียวทำไมเราเบื่ออาหารเวลาเราป่วยและคำถามทั้งหมดนี้เกี่ยวข้องกันยังไง ทั้งหมดนี้มีคำตอบอยู่ในหนังสือเล่มเล็กอ่านสนุกเข้าใจง่ายไม่ถึงสองร้อยหน้า คราวนี้ผมขอตอบคำถามจากปกหลังของเล่มทั้งหมดจากความจำที่เพิ่งอ่านจบไปเมื่อกี๊ให้ดูแล้วกันนะครับ ทำไมเราถึงแพ้ท้อง เพราะ เป็นวิวัฒนาการกลไกป้องกันร่างกายของแม่ตั้งแต่สมัยโบราณที่ไม่มีตู้เย็นเก็บรักษาอาหารให้สดใหม่ได้ตลอดเวลา ดังนั้นอาหารจำพวกเนื้อสัตว์ที่อาจเน่าเสียได้ง่ายในสมัยโบราณนั้นทำให้ร่างกายของหญิงที่เริ่มตั้งท้องช่วงแรกไม่เปิดรับ แต่ด้วยเราเพิ่งสร้างเทคโนโลยีที่เรียกว่าตู้เย็นเพื่อเก็บรักษาอาหารเมื่อไม่นานมานี้ (ไม่ถึงร้อยปี) ร่างกายเราจึงวิวัฒนาการตามไม่ทัน ผมเดาว่าอีกซักพันปีร่างกายของผู้หญิงคงเลิกแพ้ท้องแล้วล่ะครับ และอีกเหตุผลหนึ่งคือเพราะร่างกายของทารกในช่วง 1-3 เดือนแรกนั้นยังนับว่าเป็นสิ่งแปลกปลอมในร่างกายของแม่ เพราะครึ่งหนึ่งของตัวอ่อนในท้องนั้นมาจาก DNA ของพ่อ ดังนั้นร่างกายแม่ก็ต้องปรับตัวกับตัวอ่อนไปพร้อมกัน