เป็นการไล่อ่านหนังสือชุดฟาสต์ฟู้ดธุรกิจย้อนหลังของผมหลังจากที่ตามเก็บมาครบทุกเล่มจากงานหนังสือต้นปี 2561 ที่ผ่านมา แม้จะผ่านมา 22 เล่มแล้วแต่ก็ยังมีเกร็ดความรู้เด็ดๆทั้งในด้านธุรกิจ จนถึงการใช้ชีวิตให้ตามเก็บได้เสมอครับ
อย่างเรื่องของ สมชาย เหล่าสายเชื้อ จากเด็กจบ ป.4 สู่ดีลเลอร์โตโยต้าที่ใหญ่ที่สุดในเอเซีย จนมีสินทรัพย์ร่วม20,000 ล้านบาท
สมชายคนนี้มีคติความเชื่อในการใช้ชีวิตว่า “คิดเก่ง” ไม่เท่า “ก้าวก่อน”
“ก้าวก่อน” สู้ “ก้าวยาว” ไม่ได้
“ก้าวยาว” สู้ “ก้าวเร็ว” ไม่ได้
“ก้าวเร็ว” เท่าไหร่ก็ไม่เท่า “การวิ่ง”
แต่ “วิ่ง” เร็วแค่ไหนก็สู้คนที่ “เดินไม่หยุด” ไม่ได้
ความสำเร็จในชีวิตของ สมชาย มากับ “ความดื้อ” ที่เดินไปเรื่อยๆ ก้าวต่อไปไม่เคยหยุด จนกลายเป็นตำนาน “โตโยต้าดีเยี่ยม” ถึงทุกวันนี้
National Geographic นิตยสารที่ได้รับการยอมรับว่า “ภาพสวย” ที่สุดหัวหนึ่งในโลก
แรกเริ่มเดิมทีนิตยสารฉบับนี้ไม่ได้มีภาพถ่ายใดๆเลย มีแต่ตัวหนังสือข้อความ บวกกับภาพแผนที่ประกอบเท่านั้น เป็นนิตยสารขนาด 96 หน้า ดูเผินๆแล้วก็หนังสือเรียน Textbook ดีๆนี่แหละครับ
แต่วันหนึ่งขณะที่ส่งต้นฉบับให้กับโรงพิมพ์เหมือนปกติ กลับมีเหตุการณ์ไม่ปกติเหมือนทุกวันคือ ทางโรงพิมพ์แจ้งมาว่าพอจัดหน้า จัดเล่มแล้ว ยังขาดอีก 11 หน้า จะเอายังไงดี
ถ้าส่งเนื้อหาอีก 11 หน้าให้โรงพิมพ์ไม่ทัน ก็ต้องเลื่อนการพิมพ์ออกไป หรือไม่ก็เอาอะไรยัดๆใส่ไปอีก 11 หน้าให้ครบๆ
แต่สิ่งที่ Gilbert H. Grosvenor ผู้เป็น บ.ก. ทำตอนนั้นคือ เอาภาพถ่ายชุดแรกๆจาก ลาซา ทิเบต ยัดเข้าไปเป็น 11 หน้าที่ขาด
ในตอนนั้นเป็นการเสี่ยงมาก เพราะเป็นสิ่งที่ National Geographic ไม่เคยมาก่อน เสี่ยงว่าจะถูกต่อว่าจากผู้ซื้อ และเสี่ยงว่าจะโดนเจ้าของไล่ออกจากงาน
แต่ผลก็คือกลับได้รับการชื่นชมและพูดถึงอย่างมาก เพราะภาพของสถานที่ๆลงไปนั้น เป็นภาพที่สวยแปลกตาไม่มีใครในยุคนั้นเคยเห็นมาก่อน
จากนั้นเป็นต้นมา National Geographic ก็ค่อยๆกลายเป็นหนึ่งในนิตยสารที่คนซื้อเพราะ “ภาพถ่าย” ไม่ใช่ “ตัวหนังสือ” แบบเดิมอีกต่อไป
Naoto Fukasawa นักออกแบบของแบรนด์ดัง MUJI ที่ใช้การออกแบบแก้ปัญหาคนใช้ร่มแบบทิ้งขว้าง
ที่ประเทศญี่ปุ่นนั้น ร่ม เป็นของสามัญที่ใครๆก็มี แต่ด้วยความที่มีราคาถูกมาก ทำให้คนญี่ปุ่นนั้นใช้ร่มแบบทิ้งขว้าง เกิดเป็นขยะร่มที่ยังใช้การได้อยู่มากขึ้นเรื่อยๆ
Fukasawa เลยออกแบบให้ร่ม MUJI รุ่นใหม่สามารถ “เขียนชื่อ” ตัวเองลงไปได้ พอเจ้าร่มเขียนชื่อตัวเองลงไป ก็เกิดความรู้สึกผูกพันธ์ขึ้นมา
เมื่อร่มมีชื่อของตัวเอง คนก็ทิ้งขว้างน้อยลง ขยะร่มก็น้อยลง คนใส่ใจดูแลร่มของตัวเองมากขึ้น
ทั้งหมดนี้ก็แค่เขียนชื่อบนร่มเท่านั้นเอง
ถุงชา ที่บอกได้ว่าเมื่อไหร่ได้ที่แล้ว
คุณเคยชงชาแบบถุงกินเองมั้ยครับ ที่เอาถุงวางลงในแก้ว แล้วใส่น้ำร้อนตามลงไป จากนั้นก็รอซักพัก…แต่พักเท่าไหร่ก็ไม่รู้เหมือนกัน บางทีเราก็มักจะรอนานเกินไปเพราะกลัวรสชาติจะไม่ออก แต่กลายเป็นว่ารสชาติชากลับไม่ดีอย่างที่ควรจะเป็น
ก็เพราะเราได้แต่ “กะ” เอาว่าควรจะแช่ทิ้งเอาประมาณเท่านี้เป็นประจำ
แต่ถุงชาอันหนึ่ง ที่มีห่วงสีน้ำตาลรัดถุงชาไว้ วิธีการชงก็เหมือนเดิมใส่น้ำร้อนลงไปในแก้ว แล้วหย่อนถุงชาแช่ทิ้งไว้ แต่ด้วยเจ้าห่วงสีน้ำตาที่รัดถุงชานี้ จะเป็นตัวบอกให้เรารู้ว่า “เมื่อไหร่” ที่ชาในแก้วแช่ได้ที่แล้ว ก็คือตอนที่สีน้ำชาในแก้วพอดีกับสีห่วงสีน้ำตาบนถุงชา
ด้วยการออกแบบเพิ่มเพียงเท่านี้ ก็ทำให้การชงชากินเองดีขึ้นมากๆเลยครับ
หรือเรื่อง ให้ฟรีใช่ว่าจะดีเสมอไป
กลยุทธ์ร้านเหล้าเปิดใหม่ที่มักใช้กันประจำคือ “บัตรแจกเหล้าฟรี” เพื่อชวนนักเที่ยวหน้าใหม่ให้เข้ามาร้านตัวเอง
แต่กลายเป็นว่าพอ “ฟรี” คนก็เกิดระแวงว่าต้องมีอะไรหมกเม็ดแน่ๆ ก็เลยค่อยมาใช้บัตรเหล้าฟรีที่ได้กันเท่าที่คิดไว้
สมัยหนึ่งในยุค RCA2 มีผับชื่อ Vogue ไม่ใช้วิธีแจกบัตรเหล้าฟรีเหมือนใคร แต่ใช้วิธีแจก “บัตรเหล้าร้อยเดียว” ขายราคาพิเศษแค่ร้อยเดียวเท่านั้น แต่กลับมีนักเที่ยวที่รับบัตรไปเอาไปใช้ที่ร้านมากกว่าตอนแจกฟรีเป็นไหนๆ
เพราะคนคิดว่าไม่ได้ๆมาฟรี แต่ได้ของดีในราคาถูก ก็เลยเกิดความไว้ใจ ทางร้านก็ฟันกำไรจากมิกซ์เซอร์ไปเต็มๆครับ
อีกหนึ่งข้อคิดเรื่องผู้นำที่ผมชอบคือ…ผู้นำที่เก่ง ไม่ใช่คนที่ “พูดเก่ง” แต่เป็นคนที่ “พูดเป็น” และเก่งใน “การฟัง”
พูดเก่ง หมายความว่า เลือกจังหวะในการพูดได้เก่ง รู้ว่าตอนไหนควรพูด ตอนไหนควรฟัง
ผู้นำที่เก่ง ต้องเป็นผู้ฟังที่ดี เพราะผู้นำส่วนใหญ่มักจะเอาแต่พูด ไม่ค่อยฟัง เพราะคิดว่าความคิดตัวเองดีที่สุด ลืมใส่ใจเสียงรอบข้าง และไม่สนใจเสียงเล็กๆรอบตัว นานวันเข้าก็ไม่มีใครอยากเสนอความเห็นให้ฟัง
เราไม่เคยฉลาดขึ้นจากการพูด แต่เราฉลาดขึ้นจากการฟัง ถ้าอยากฉลาดให้มากขึ้นก็ต้องรู้จักฟังให้มากกว่าพูด
สุดท้ายนี้ถ้าคุณอยาก “มี” บางอย่างที่คุณ “ไม่เคยมี”
คุณก็ต้อง “ทำ” บางอย่างที่คุณ “ไม่เคยทำ”
ถ้าเป็นผู้นำก็ต้องเริ่มจากการหัดฟังเสียงรอบข้าง
ถ้าเป็นนักธุรกิจก็ต้องกล้าตัดสินใจทำอะไรใหม่ๆแม้จะเสี่ยง
เพราะชีวิตเป็นของเรา เลือกได้ว่าจะ “เลือก” หรือ “ไม่เลือก” อะไร
อ่านแล้วเล่า เล่มที่ 71 ของปี 2018
ฟาสต์ฟู้ดธุรกิจเล่มที่ 22
ความเชื่อคือเข็มทิศ ชีวิตเป็นของเรา
หนุ่มเมืองจันท์ เขียน
สำนักพิมพ์มติชน
20180529