ล่าสุดอ่านหนังสือเล่มหนึ่งชื่อ UNTHINK หรือชื่อไทยว่า “หลอกสมองให้ไม่ต้องคิด” แก่นของเรื่องคือแท้จริงแล้วมนุษย์เราไม่ได้คิดแบบมีเหตุผลอย่างที่เราคิด

มนุษย์เรายังคงใช้อารมณ์ความรู้สึกเป็นประจำในทุกเรื่อง เพียงแต่เรามีเหตุผลมาสนับสนุนความรู้สึกนั้นเสมอ จนเผลอให้เราคิดว่าเราช่างเป็นสัตว์ประเสริฐที่ใช้สมองคิดอย่างมีเหตุผลอยู่เสมอ

หนังสือเล่มนี้ของหนุ่มเมืองจันท์ก็เหมือนกัน ที่เต็มไปด้วยเรื่องราวของความรู้สึกในหลากแง่มุมที่น่าสนใจ ผมขอหยิบบางช่วงบางตอนในเล่มมาสรุปไว้เรียกน้ำย่อยแล้วกันครับ

อุปสรรคเหมือนหินลับมีด

อุปสรรคในชีวิตคือสิ่งที่เราหลีกเลี่ยงไม่ได้ ถ้าเรามัวแต่ทุกข์เมื่อเกิดปัญหา ชีวิตก็คงไม่สนุกและสุขซักเท่าไหร่ แต่ถ้ามองอุปสรรคหรือปัญหานั้นเป็นเสมือนหินลับมีด และมองว่า “ปัญญา” ของเรานั้นก็เปรียบเสมือนมีด มีดที่ต้องการหินลับ เพื่อให้คมอยู่เสมอ

ดังนั้นหินที่ใช้ลับมีดไม่เคยราบเรียบ เพราะถ้าหินเรียบ มีดก็จะไม่คม หินต้องมีความสาก มีสะดุด เหมือนกับอุปสรรคที่เข้ามาลับมีดสติปัญญาเราให้เฉียบคมเสมอ

เมื่ออุปสรรคผ่านไป ก็จะกลายเป็นประสบการณ์ที่มีคุณค่า แต่คุณค่าของประสบการณ์นั้นไม่ใช่การบอกว่าเรา “ควร” ทำอะไร แต่เป็นเครื่องเตือนสติเราว่าจากประสบการณ์ที่ผ่านมาแล้วนั้น อะไรบ้างที่ “ไม่ควร” ทำ

ประสบการณ์มีเพื่อไม่ให้เราพลาดเรื่องเดิมซ้ำสอง และเราก็ต้องกล้าที่จะพลาดเรื่องใหม่เพื่อเรียนรู้และรับโอกาสใหม่อยู่เสมอ เหมือนบริษัท 3M ที่สร้างนวัตกรรมมากมายขึ้นมาจากความผิดพลาด

หนึ่งในของที่แทบทุกคนบนโลกรู้จักที่เกิดจากความผิดพลาดของนักวิทยาศาสตร์ 3M คือ Post it

กระดาษสีๆที่ติดเพื่อเตือนความจำเราได้ทุกที่ และลอกออกเมื่อไหร่ก็ได้ นวัตกรรมชิ้นนี้เกิดจากความผิดพลาดที่เริ่มจากการอยากได้กาวที่ติดหนึบทนนาน แต่ดันพลาดได้กาวที่ติดแล้วลอกออกง่าย

พลาดเล่นๆสร้างกำไรได้หลายพันล้านเหรียญ

นอกจากนี้อีกนวัตกรรมที่เกิดจากความผิดพลาดของ 3M ที่ไม่เคยรู้คือ หน้ากากศัลยแพทย์ ที่หมอใส่เวลาผ่าตัด หรือหน้ากากที่คนงานในโรงงานใส่เพื่อกันฝุ่นละอองสารเคมี ก็เกิดจากความผิดพลาดจากโครงเสื้อชั้นในผู้หญิงที่ใช้งานไม่ได้ แต่ใช้กับแพทย์และอุตสหกรรมได้

มีคนเคยบอกว่า ถ้าอยากประสบความสำเร็จให้มากขึ้น ก็เพิ่มความผิดพลาดให้เยอะขึ้น

แต่ต้องพลาดในเรื่องใหม่ๆนะครับ ไม่ใช่พลาดเรื่องเดิมซ้ำซาก เสมือนว่าไม่ได้เรียนรู้อะไรเลย

Derek Redmond หรือ เรดมอนด์ อดีตนักวิ่งทีมชาติอังกฤษ ที่บาดเจ็บในการแข่งขันวิ่ง 400 โอลิมปิกเมื่อปี 1992 จนแพทย์วินิจฉัยว่าไม่สามารถลงแข่งวิ่งทีมชาติได้อีกแล้วตลอดชีวิต

ชีวิตของเรดมอนด์เหมือนพังทลาย เพราะทุ่มเททั้งชีวิตเพื่อการวิ่งเสมอมา แต่พ่อของเรดมอนด์บอกว่า “ลูกวิ่งไม่ได้ แต่ลูกเล่นกีฬาอย่างอื่นได้”

จากคำพูดของพ่อ จุดประกายโอกาสใหม่ให้เรดมอนด์ ในอีก 4 ปีถัดมา เรดมอนด์ยังคงไม่ได้เป็นนักวิ่งทีมชาติเหมือนที่หมอวินิจฉัยไว้ แต่กลายเป็นนักบาสทีมชาติอังกฤษแทน

เห็นมั้ยครับว่า บางทีอุปสรรคที่เข้ามา ก็มาพร้อมกับโอกาสใหม่ให้เรียนรู้โดยที่เราไม่รู้ในทีแรก

ชัยชนะหรือพ่ายแพ้ เป็นแค่บรรทัดสุดท้ายของการแข่งขัน แต่ที่สำคัญให้รู้จักเก็บเกี่ยวความสุข หาความสนุกจากการแข่งขันระหว่างทาง

เมื่ออยู่ในสนามให้สนุกกับเกม อย่าบ่นว่าแดดร้อน ฝนตก แต่เมื่อจบเกมออกมานอกสนามอยู่ในร่ม ให้ความสุขกับการพักผ่อน “หาความสุข” ให้เป็น ไม่ว่าจะอยู่ที่ไหน

สุดท้ายแล้วถ้าเปรียบชีวิตเหมือนต้นไม้ เคยสังเกตุมั้ยว่าต้นไม้ใหญ่ ไม่ใช่ต้นไม้ที่สูงจนต้องแหงนมอง แต่เป็นความใหญ่ที่แผ่กิ่งก้านออกมารอบข้าง

กิ่งก้านที่ให้ร่มเงากับทุกคนด้านล่างโดยไม่เลือก

ในชีวิตคนเราช่วงเริ่มอาจต้องเร่งความสูง แต่เมื่อถึงจุดนึงต้องรู้จักแผ่ความเมตตาออกไปรอบข้างเพื่อผู้อื่น

ไม่งั้นจะถือว่าใช้ชีวิตไม่เป็น

อ่านแล้วเล่า เล่มที่ 67 ของปี 2018

ความรู้สึกคือเหตุผลอย่างหนึ่ง
ฟาสต์ฟู้ดธุรกิจ 19
หนุ่มเมืองจันท์ เขียน
สำนักพิมพ์ มติชน

20180526