สรุปหนังสือ ONE MILLION ปัญหาหนึ่งถึงร้อยหมื่น ว่าด้วยเรื่องของผลกระทบที่ยิ่งใหญ่ มักก่อกำเนิดมาจากจุดเล็กๆเพียงแค่หนึ่ง และจาก 1 ผลลัพธ์อาจมาจากความพยายามนับล้านครั้ง
ใครจะเชื่อว่าหนังสือหนึ่งเล่มนี้ จะสามารถร้อยเรียงเรื่องราวประวัติศาสตร์มากมายในโลกเอาไว้ได้อย่าแยบคายไม่น่าเชื่อ ด้วยการใช้ถ้วยคำที่สละสลวยอย่างไม่น่าเชื่อเช่นกัน จนผมแทบจะคิดว่านี่คือหนังสือที่เล่าด้วยสัมผัสแบบกาพย์กลอนอย่างน่าทึ่ง แทบทุกหน้านั้นมีข้อคิด และแทบทุกวรรคนั้นมีคำคม ถ้ามีปากกาไฮไลท์อยู่ใกล้มือ คงต้องหมดไปหลายด้ามแน่ๆ
เรื่องในเล่มเริ่มที่กระสุนหนึ่งนัด
จากกระสุนหนึ่งนัด ทำให้เกิดห่ากระสุนนับล้านๆนัดตามมา นี่คือต้นกำเนิดของสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง เมื่อครั้งที่ Archuduke Franz Ferdinand หรือ อาร์ชดยุคฟรันซ์ แฟร์ดินันด์ องค์รัชทายาทของราชวงศ์ฮับสบูรก์ เสด็จฯ เยือนกรุงซาราเยโว (Sarajevo) โดนลอบสังหารจนกลายเป็นมหาสงครามโลกครั้งที่ 1
จาก 1 คนตาย กลายเป็นคนหลายล้านต้องตายตกตาม
จากกระสุน 1 นัด ก่อให้เกิดห่ากระสุนอีกหลายล้านนัดตามมา
จากสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ที่เป็นชนวนให้เกิดสงครามโลกครั้งที่สองตามมา เพราะการพ่ายแพ้สงครามของเยอรมนี ทำให้ฮิตเลอร์ที่เดิมทีนั้นอยากเป็นจิตกร ต้องหันเหชีวิตเปลี่ยนมาเป็นทหารชั้นปลายแถว จนกลายมาเป็นชั้นผู้นำสูงสุดด้วยพรสวรรค์ในการพูดจูงใจอย่างไม่น่าเชื่อ
จากแค่คำพูดของคนหนึ่งคนที่มีพรสวรรค์ ทำให้คนอีกหลายสิบล้านคนต้องตกอยู่ในนรก
เมื่อจะศึกษาผู้นำ จึงต้องค้นหาปมสำคัญในวัยเยาว์
คล้ายที่ซิกมุนด์ ฟรอยด์ (Sigmund Freud) กล่าวว่า “ยิ่งเรารู้เกี่ยวกับอดีตและปัจจุบันน้อยแค่ไหน ยิ่งทำให้ความไม่มั่นใจต่อการตัดสินใจในอนาคตมากขึ้น”
เพราะพระเจ้าวิลเฮล์มที่ 2 ที่ภายนอกดูเป็นทหารที่เข้มแข็ง แต่แท้จริงแล้วกลับมาจากความต้องการซ่อนปมความพิกลพิการแต่กำเนิด ทำให้ตัดสินใจผิดเข้าร่วมสงครามจนยากจะถอนตัว
เพราะพอครั้นจะถอนตัวก็ไม่สามารถทำได้ เพราะปล่อยให้ขุนทหารครองอำนาจนานเกินไป
กษัตริย์ผู้เชี่ยวชาญงานเมือง จึงไม่ปล่อยให้อำนาจตกอยู่ในมือขุนทหารนานเกินไป เพราะเมื่อถึงเวลาต้องเรียกใช้ อำนาจนั้นก็อาจหลุดลอยไปอย่างไม่หวนกลับ
กษัตริย์ กองทัพ ประชาชน ต้องรักษาดุลอำนาจซึ่งกันและกัน ถ้าปล่อยให้ฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดมีอำนาจมากไป สมดุลทางการเมืองย่อมสูญเสีย
พลังประชาชนกับเทวาสิทธิ์ของกษัตริย์ จำกัดอำนาจของกองทัพได้
กองทัพจับมือกับประชาชน ก็โค่นล้มกษัตริย์ได้
กษัตริย์จับมือกับกองทัพนานเกินไป ประชาชนในประวัติศาสตร์มักจะลุกขึ้นมาทำการปฏิวัติ
เหมือนที่เหลาจื่อ เคยกล่าวว่า “ผู้รักจักพอ ย่อมไม่พบจุดจบ ผู้รู้จักหยุด ย่อมพ้นจากภยันตราย”
เพราะปัญญาชนมิใช่ผู้ที่พิจารณาถึงการกระทำเฉพาะหน้า หากแต่คือผู้ที่ใคร่ครวญถึงผลที่จะตามมาในอนาคต
หนึ่งคนอาจมีค่านับล้าน แต่ล้านที่ว่าก็อาจไม่เพียงพอสำหรับความโลภของหนึ่งคน
ตอนเมื่อสเปนต้องการยึดอาณาจักรอินคานั้น อาตาวัลล์ปา (Atawallpa) ซึ่งเป็นประมุขต่อจากกษัตริย์ เวย์นา คาปัค (Wayna Qhapaq) ผู้บิดา ต่อรองขอซื้ออิสรภาพตนเองด้วยทองคำเท่าห้องขัง และเงินอีกสองเท่า
ชาวอินคารวมทองคำ 13,420 ปอนด์ และแร่เงินหนัก 26,000 ปอนด์ เป็นค่าไถ่ แต่ก็ยังถูกสเปนสังหารต่อหน้าประชาชน เพราะความโลภที่ไม่สิ้นสุดของชาวยุโรป
หนึ่งนวัตกรรม ก่อให้เกิดผลด้านบวกนับล้าน แต่ล้านการทดลอง ถึงจะได้มาหนึ่งนวัตกรรม
ทุกวันนี้นวัตกรรมระดับโลกหรือระดับชาติ ล้วนตกอยู่ในมือธุรกิจขนาดใหญ่ แต่นักเศรษฐศาสตร์รุ่นใหม่ รวมทั้งเอ็ดมันด์ เฟลป์ส (Edmund Phelps) นักเศรษฐศาสตร์รางวัลโนเบลเขียนไว้ในหนังสือ Mass Flourishing ว่า…
นวัตกรรม และความสร้างทั้งหลาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยุคปฏิวัติอุตสาหกรรมนั้น หาได้เกิดจากบริษัทขนาดใหญ่ หากเกิดจากคนตัวเล็กๆธรรมดา กระทั่งคนไม่มีการศึกษาในระบบ แต่เปี่ยมไปด้วยประสบการณ์และความกล้าหาญที่จะลองถูกลองผิด จนผลิตนวัตกรรมได้
ประเทศที่ชาญฉลาด จึงต้องให้เสรีภาพในการคิด ให้นิติรัฐคุ้มครองสิทธิ ประชาชนจึงจะกล้าคิดนอกกรอบ คิดสร้างสรรค์ อันจะนำไปสู่การพัฒนา
ประเทศที่มักง่าย จึงให้สิทธิธุรกิจใหญ่ผ่านการใช้อำนาจรัฐ จำกัดสิทธิ จำกัดเสรีภาพในการคิด ไม่เคร่งครัดต่อหลักนิติรัฐ และหวังว่ารัฐและธุรกิจขนาดใหญ่จะนำพาประเทศไปสู่นวัตกรรมได้
เพราะเสรีภาพและการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคล เป็นหนึ่งในเหตุผลสำคัญที่ทำให้อังกฤษ และหลายประเทศตะวันตกพาตัวเองเข้าสู่สังคมอุตสาหกรรมก่อนใคร
ล้านความคิดที่ฉาบฉวย หรือจะสู้หนึ่งความคิดที่ยิ่งใหญ่ แต่หนึ่งความคิดที่ยิ่งใหญ่ นั้นต้องใช้เวลานับล้านเพื่อครุ่นคิด
ไอน์สไตน์ เป็นชายอัจฉริยะที่ชอบคิดช้า จนเค้าบอกว่า “เมื่อผมคิดเรื่องนี้ช้า ทำให้มีเวลาคิดเรื่องนี้ได้ลึกซึ้งกว่าคนทั่วไป” นั่นเลยเป็นหนึ่งในเหตุผลที่เขาใช้อธิบายว่า ทฤษฎีสัมพันธภาพ (Theory of Relativity) ถูกคิดค้นมาด้วยวิธีใด โดยเฉพาะในวันนี้ วันที่ใครๆก็เน้นคิดเร็ว แต่จะมีซักกี่คนที่คิดให้ลุ่มลึกกับหนึ่งความคิดมากพอ
หนึ่งของขวัญชิ้นเล็กของเด็กชายคนหนึ่ง นำไปสู่ล้านของขวัญชิ้นใหญ่ของคนทั้งโลก
ช่วงเวลามหัศจรรย์ของไอน์สไตน์ คือวันที่พ่อมอบ “เข็มทิศ” เป็นของขวัญให้ ไอน์สไตน์ตาลุกวาวด้วยความมหัศจรรย์ใจว่า เข็มทิศทำงานได้อย่างไรโดยไม่ใช่เครื่องจักร และนั่นกลายเป็นแรงขับสำคัญในชีวิต ที่ทำให้เขาเฝ้าตามติดและขบคิดว่า อะไรคือลิขิตที่ขับเคลื่อนชีวิตและสรรพสิ่ง
เป็นไอเดียทำโฆษณาชิ้นใหม่ของร้านขายของเล่น หรือห้างสรรพสินค้าได้เลยนะครับ
ถ้ามีคู่แข่งเป็นล้านที่ใหญ่กว่า คุณต้องเป็นหนึ่งเล็กๆที่แตกต่างจนหนึ่งล้านนั้นต้องทำไม่ได้
นิยามใหม่ของความหรูหราของคนสมัยนี้ คือ Unique หรือความแตกต่าง เพราะการดำเนินธุรกิจในโลกสมัยใหม่ เราจึงจำเป็นต้องเป็นหนึ่ง ท่ามกลางความหลากหลาย เราต้องสร้างความแตกต่าง ซึ่งกำลังจะเป็นนิยามใหม่ของความหรูหรา
นี่คือหนังสือที่ใครๆก็อ่านได้ อ่านก็ง่าย และอ่านแล้วยิ่งดี
เพราะแม้หนังสือมีเป็นล้านเล่มให้เลือกอ่าน แต่ขอแค่ได้เจอหนึ่งเล่มที่เปลี่ยนชีวิตไปตลาดการ การได้อ่านล้านเล่มที่ผ่านมาก็ถือว่าคุ้มค่าชีวิตแล้ว
อ่านแล้วเล่า สรุปหนังสือ ONE MILLION ปัญหาหนึ่งถึงร้อยหมื่น
ภิญโญ ไตรสุริยธรรมา เขียน
สำนักพิมพ์ Openbooks
เล่มที่ 88 ของปี 2018
20180701
อ่านสรุปหนังสือของคุณภิญโญ เพิ่มเติม https://www.summaread.net/tag/%e0%b8%a0%e0%b8%b4%e0%b8%8d%e0%b9%82%e0%b8%8d-%e0%b9%84%e0%b8%95%e0%b8%a3%e0%b8%aa%e0%b8%b8%e0%b8%a3%e0%b8%b4%e0%b8%a2%e0%b8%98%e0%b8%a3%e0%b8%a3%e0%b8%a1%e0%b8%b2/
สนใจสั่งซื้อได้ที่ http://bit.ly/2L1w3Qf